Công bố kết quả quan trắc môi trường sau vụ cháy Công ty CP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông

Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân phát biểu tại buổi họp báo Chính phủ

Chiều 4/9/2019, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân đã chính thức công bố kết quả quan trắc môi trường và xét nghiệm các mẫu lấy tại khu vực xung quanh vụ cháy nhà kho Công ty CP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông (quận Thanh Xuân, TP.Hà Nội) ngày 28/8/2019.

Theo Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân, mặc dù đây là sự cố gây cháy nổ trên địa bàn Thủ đô, thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của TP Hà Nội, nhưng với trách nhiệm quản lý được giao, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo Tổng cục Môi trường khẩn trương liên hệ, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), các cơ quan liên quan của TP Hà Nội để trao đổi, nắm bắt thông tin; chỉ đạo Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc (trực thuộc Tổng cục Môi trường) phối hợp, hỗ trợ Sở TN&MT TP Hà Nội quan trắc, đánh giá chất lượng môi trường không khí, nước sau sự cố.

Ngay sau cuộc họp tham vấn ý kiến chuyên gia đầu ngành lĩnh vực môi trường, hóa chất để xác định các nguy cơ rủi ro có thể xảy ra đối với môi trường và sức khỏe người dân, từ ngày 30/8 đến ngày 1/9/2019, Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc đã quan trắc, lấy mẫu phân tích đánh giá chất lượng môi trường xung quanh.

Ngày 31/8/2019, Tổng cục Môi trường đã thành lập đoàn công tác, kiểm tra thực tế hiện trường vụ cháy, khảo sát tại nhà kho chứa sản phẩm bóng đèn huỳnh quang, compact bị cháy và kho chứa nguyên liệu, vật liệu hóa chất amalgam. Kết quả cho thấy, kho nguyên liệu, vật tư hóa chất amalgam chưa bị cháy nổ. Khối lượng thủy ngân dạng viên amalgam vẫn được chứa trong 3 tủ cấp đông trong kho tầng 1 của khu vực nhà kho bị cháy (hiện tại khối lượng này đã được cơ quan cảnh sát niêm phong).

Ngày 3/9/2019, Bộ TN&MT cùng các Bộ, cơ quan: Y tế, Công Thương, Công an, Quốc phòng, Văn phòng Chính phủ, UBND TP Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, đại diện Công ty CP Bóng đèn và Phích nước Rạng Đông để đánh giá tổng thể về vấn đề an toàn hóa chất, ô nhiễm môi trường; đề xuất giải pháp xử lý.

Tổng hợp kết quả lấy mẫu quan trắc, phân tích, đánh giá về chất lượng môi trường không khí, nước, đất, chất thải rắn (tro xỉ sau khi cháy) của Sở TN&MT Hà Nội, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường (Bộ Y tế), Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc từ ngày 30/8 đến 1/9/2019 đã cho thấy rõ hiện trạng môi trường sau sự cố cháy nổ.

Kết quả so sánh nồng độ thủy ngân với các quy chuẩn kỹ thuật của Việt Nam (QCVN) hiện hành về môi trường cho thấy, có 1/2 mẫu nước mặt có giá trị thủy ngân (Hg) vượt quy định của QCVN 08-MT:2015 đến 1,3 lần (tại thời điểm quan trắc trên sông Tô Lịch, cách cống xả gom nước thải của Công ty ngõ 320 Khương Đình 1,5km); 1/8 mẫu nước thải có giá trị Hg vượt QCVN 40:2011/BTNMT (cột A) 2,76 lần tại điểm quan trắc hố gas cạnh xưởng Led trong Công ty; 12/13 mẫu trầm tích, bùn đáy có giá trị Hg vượt QCVN 43:2017/BTNMT.

Điểm quan trắc tại sông Tô Lịch, cách cống xả gom nước thải của Công ty (ngõ 320 Khương Đình) 1 km có giá trị Hg cao nhất, vượt QCVN 43:2017/BTMNT 6,1 lần; 1/6 mẫu không khí có giá trị Hg vượt QCVN 06:2009/BTNMT 1,02 lần (tại điểm quan trắc trong khuôn viên nhà kho bị cháy).

So sánh kết quả quan trắc, phân tích mẫu với các tiêu chuẩn khuyến cáo của WHO và châu Âu, ATSDR - Mỹ, Canada cho thấy, trong khoảng từ hàng rào đến khoảng cách 200m, các mẫu hấp phụ thủy ngân đều có giá trị nằm trong ngưỡng khuyến cáo của WHO và châu Âu (ngưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe con người tại khu vực đô thị).

Các điểm quan trắc trong không khí trong khuôn viên Công ty phía trước khu cháy (trạm Oxy) và trong nhà kho bị cháy có giá trị Hg trong môi trường không khí cao vượt ngưỡng khuyến cáo của WHO và ATSDR - Mỹ từ 10 - 30 lần (ngưỡng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người). Có 2/9 điểm quan trắc nước mặt có giá trị Hg nằm ngoài khoảng khuyến cáo của WHO ảnh hưởng đến sức khỏe con người đó là điểm NM-HĐ 02 (Hồ Hạ Đình) và điểm TL 05 (sông Tô Lịch tại điểm cách ngõ 320 Khương Đình 1,5km về phía hạ lưu).

Theo khuyến cáo của Canada, nồng độ Hg quan trắc được trong môi trường đất tại các vị trí đều không vượt quá ngưỡng có thể gây hại cho môi trường và sức khỏe con người, nhưng mẫu đất trong khuôn viên vườn hoa của Công ty có hàm lượng Hg cao hơn các vị trí khác.

Kết quả quan trắc một số kim loại nặng khác cũng phát hiện giá trị vượt ngưỡng QCVN, bao gồm 1/8 mẫu nước thải có giá trị chì vượt 1,96 lần so với QCVN 40:2011/BTNMT (hố gas cạnh xưởng Led trong Công ty); 9/13 mẫu trầm tích, bùn đáy (trên sông Tô Lịch) có giá trị cadimi vượt quy định tại QCVN 43:2017/BTNMT (trầm tích nước ngọt).

Điểm quan trắc có giá trị cadimi cao nhất vượt 1,98 lần QCVN 43:2017/BTNMT là điểm cống xả số 1 cạnh ngõ 320 Khương Đình trước khi đổ ra sông Tô Lịch; 2/13 mẫu trầm tích, bùn đáy có giá trị asen vượt QCVN 43:2017/BTNMT (trầm tích nước ngọt).

Điểm quan trắc có giá trị asen cao nhất vượt 1,13 lần QCVN 43:2017/BTNMT là điểm trên sông Tô Lịch, cách ngõ 320 Khương Đình 1km về phía hạ lưu.

Nguồn gốc các kim loại nặng như cadimi, asen có phải do Công ty xả thải ra môi trường hay không, cần tiếp tục được nghiên cứu, điều tra làm rõ.

“Bộ TN&MT sẽ tiếp tục hỗ trợ TP Hà Nội thực hiện khảo sát, đánh giá phạm vi và mức độ ô nhiễm môi trường để đưa ra các yêu cầu về thu gom, xử lý các loại chất thải nguy hại (nhiễm thủy ngân) phát sinh do vụ cháy; hướng dẫn Công ty lập phương án xử lý, cải tạo khu vực bị ô nhiễm tồn lưu thủy ngân (nếu có); tiếp tục tổ chức quan trắc một số đợt để đánh giá khả năng phát tán bay hơi của thủy ngân trong môi trường không khí xung quanh khi trời nắng…”, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân khẳng định.

PV