Gen nào quyết định mức độ mắc Covid-19 nặng hay nhẹ?

06/11/2020, 10:47

TNNN - Nhiều đàn ông và phụ nữ trẻ khỏe mạnh nhiễm Covid và phát triển các triệu chứng đe dọa tính mạng, nhưng nhiều người già với sức khỏe yếu hơn lại chỉ phát bệnh rất nhẹ, đây là một trong những câu hỏi hóc búa nhất trong đại dịch Covid-19.

Đến nay các nhà khoa học vẫn chưa xác định được các yếu tố nào khiến bệnh nhân Covid-19 phát bệnh nặng nguy hiểm tính mạng; nhiều ca phát triển các biến chứng nguy hiểm, mặc dù còn trẻ và không mắc bệnh nền. Điều này khiến cho họ nghĩ rằng những khác biệt nhỏ về gen đang quyết định mức độ nặng nhẹ của bệnh.

Các nhóm nghiên cứu hiện đang đi tìm những khác biệt nhỏ như vậy liên quan đến Covid-19 trong DNA, với hy vọng có thể phát triển các loại thuốc mới ngăn chặn các biến chứng nặng nhất khi mắc Covid-19.

Một tế bào nhiễm virus corona.

Những phát hiện chính đến nay bao gồm nghiên cứu chỉ ra rằng interferon - một chất truyền tin phân tử giúp kích thích hệ thống miễn dịch chống lại virus xâm nhập - có thể đóng vai trò quan trọng trong Covid-19. Những đột biến hiếm gặp ở một số người có thể khiến họ không có đủ lượng interferon cần thiết để kích hoạt các phản ứng miễn dịch hiệu quả khi nhiễm Covid-19. Các thử nghiệm sử dụng interferon như phương pháp điều trị Covid-19 hiện đang được tiến hành tại một số trung tâm.

Một số nghiên cứu khác thì đang tập trung vào gen TYK2. Một số biến thể của gen này liên quan đến việc kích hoạt một số bệnh tự miễn dịch (sinh ra khi hệ thống miễn dịch bị rối loạn, không thể phân biệt tự kháng nguyên với các kháng nguyên bên ngoài và tấn công ngược lại các tế bào của cơ thể) như viêm khớp dạng thấp (RA) và dường như cũng có liên quan đến việc gây ra Covid nghiêm trọng.

Một loại thuốc được phát triển để điều trị bệnh tự miễn, gọi là baricitinib, đã được sử dụng trong các nghiên cứu lâm sàng chống lại Covid-19. Tháng trước, công ty dược phẩm Eli Lilly thông báo rằng kết quả ban đầu cho thấy loại thuốc này đã giúp bệnh nhân Covid-19 hồi phục.

Một nghiên cứu nữa do Kenneth Baillie ở Đại học Edinburgh dẫn đầu, xuất hiện trong một ấn phẩm gần đây của Science, đã phát hiện ra một số gen khác có vẻ quan trọng liên quan đến Covid-19, bao gồm các gen OAS, được kích hoạt bởi interferon và tạo ra các protein phá vỡ RNA của virus. Nghiên cứu của Baillie vẫn chưa được đồng nghiệp bình duyệt, tuy nhiên ông hy vọng kết quả của mình sẽ đẩy nhanh quá trình phát triển các phương pháp điều trị.

Còn còn thế kể đến Tiến sĩ Dipender Gill ở Đại học Hoàng gia London, người cùng với các đồng nghiệp Anh, Na Uy và Mỹ sử dụng dữ liệu di truyền để dự đoán các biện pháp can thiệp khác nhau mà ai cũng có thể thực hiện để giảm phản ứng với bệnh.

"Gill cho biết: Chúng tôi đã xem xét năm điều kiện được cho là có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Covid-19 nghiêm trọng: béo phì, huyết áp cao, cholesterol kém, hút thuốc và tiểu đường. Sau đó, chúng tôi xem xét liệu sửa đổi những điều kiện này có thể giảm nguy cơ phát bệnh nặng hay không".

Nhóm của Gill đã phân tích dữ liệu từ hàng nghìn bệnh nhân Covid-19, đối chiếu với các đặc điểm di truyền làm tăng khả năng bệnh nhân mắc năm bệnh: béo phì, huyết áp cao, cholesterol kém, hút thuốc, tiểu đường và nhận thấy có mối liên hệ nhân quả giữa béo phì, hút thuốc và nguy cơ mắc Covid-19 nghiêm trọng. "Điều này cho thấy rằng giảm cân và từ bỏ hút thuốc sẽ có tác động trực tiếp đến việc cải thiện cơ hội sống sót của bạn với Covid-19", Gill nói. "Đó là sức mạnh của những nghiên cứu về gen như thế này".

Nguồn: Khoa học & Phát triển