Làm mất vị đắng trong thuốc berberin

Loại bỏ vị đắng với dẫn xuất của tanin

Berberin là kháng sinh tự nhiên có nhiều ưu điểm, chẳng hạn như có công hiệu nhanh chóng trong điều trị các bệnh đường ruột, không làm ảnh hưởng tới sự phát triển bình thường của hệ vi khuẩn đường ruột và giá thành rẻ. Nhưng berberin rất đắng, trẻ nhỏ khó uống, thậm chí dễ nôn trớ.

Trước đây để "trị đắng", chỉ có giải pháp tạm thời khắc phục bằng cách dùng đường ngọt. Các công ty dược phẩm trong nước và trên thế giới đã sản xuất thuốc berberin ở dạng viên bao đường hoặc viên nang để che giấu vị đắng, dễ uống hơn. Tuy thế, ở các dạng này berberin cần nhiều thời gian để hòa tan lớp vỏ bao và phân rã, khiến thuốc chậm phát huy tác dụng hơn so với với dạng thông thường. Hơn nữa, các gia đình có trẻ nhỏ thường nghiền thuốc viên thành bột cho trẻ dễ nuốt, dẫn đến mất tác dụng của viên bao đường.

Làm thế nào để berberin trở nên dễ uống hơn với trẻ? Dược sĩ Nguyễn Trường Giang và cộng sự ở Công ty cổ phần Dược khoa DK Pharma (thuộc trường Đại học Dược Hà Nội) đã nảy ra ý tưởng tạo chế phẩm berberin không đắng ở dạng lỏng và rắn, giúp người sợ đắng và trẻ em dễ sử dụng hơn. Trước đây, trên thị trường chỉ có dạng berberin viên nén mà không ai dám nghĩ tới việc sản xuất berbrin ở dạng lỏng, bởi vì làm dạng lỏng không hề khó gì nhưng do berberin có vị quá đắng nên làm ở dạng viên nén sẽ dễ uống hơn.

Với nhiều năm kinh nghiệm nghiên cứu dược chất của các loài cây cỏ Việt Nam, dược sĩ Nguyễn Trường Giang và cộng sự đã tìm cách làm cho vị đắng biến mất dựa ngay vào tính chất hóa học của berberin. Sau thời gian dài mày mò, anh và cộng sự phát hiện ra khi kết hợp berberin với các dẫn xuất của tanin – một hợp chất có trong nhiều loại thực vật như trà, quế, có vị chát – theo một tỷ lệ sẽ giảm bớt vị đắng của berberin mà không ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc.

Giảm 99,2% vị đắng

Chỉ cần hòa tan tanin với chiết xuất berberin (dạng muối) vào nước theo tỷ lệ khoảng từ 1:2 đến 5:1, sau đó bổ sung thêm tá dược (tùy theo dạng lỏng hoặc viên nén) theo quy trình sản xuất thông thường. "Ngoài ra trong quá trình này, chúng tôi cũng phát hiện việc sử dụng tá dược trương nở (dùng để tạo độ nhớt trong sản xuất thuốc berberin dạng lỏng) theo một tỷ lệ thích hợp cũng góp phần giảm vị đắng của chế phẩm", DS Nguyễn Trường Giang cho biết.

Kết quả thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên cho thấy berberin dạng lỏng giảm tới 94,5% vị đắng và berberin dạng viên nén giảm đến 99,2% vị đắng so với thông thường. Đồng thời ở dạng lỏng cho tác dụng nhanh hơn, hiệu quả hơn dạng viên nén. Dược tính của thuốc không thay đổi, nhưng trở nên dễ uống hơn cho trẻ em, dễ hấp thụ hơn, có thể chữa bệnh đường ruột cho trẻ một cách hiệu quả, an toàn và quan trọng là giá thành rất rẻ, lại không có tác dụng phụ như một số thuốc chứa kháng sinh khác. Trong quá trình thử nghiệm, nhóm nghiên cứu nhận thấy trẻ em rất thích thú khi uống, không cần phải pha thêm đường hay mật ong bởi vị của thuốc khá dễ chịu, có mùi thơm mát.

 Nhờ tính sáng tạo cao, quy trình sản xuất chế phẩm berberin không đắng đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) cấp bằng độc quyền sáng chế số 1-0022834 công bố ngày 27/01/2020. Thuốc berberin không đắng đã được DK Pharma bán rộng rãi trong cả nước và nhận được phản hồi rất tích cực của người dùng. Đây được coi là một giải pháp khoa học hữu ích, mang tính sáng tạo cao, dựa trên những nghiên cứu bài bản. 

Hà Bình
Nguồn: Khoa học & Đời sống

Ảnh bìa: Internet