Chủng Coronavirus đột biến, chiếm ưu thế hơn có thể lây nhiễm?

Không có mầm bệnh nào trên Trái đất được theo dõi chặt chẽ hơn virus corona.

Theo một nghiên cứu sơ bộ mới từ các nhà nghiên cứu tại Bệnh viện Houston Methodist, chủng đột biến đó là nguyên nhân gây ra hầu hết mọi ca nhiễm COVID-19 ở Bệnh viện vào mùa hè này, với số ca mắc lớn thứ hai trong thời gian cao điểm ở Texas.

James Musser, tác giả chính của nghiên cứu mới cho biết, có nghĩa là chủng đột biến có chứa axit amin glycine, hoặc G có khả năng truyền nhiễm nhiều hơn so với dòng ban đầu.

Musser nói với Business Insider rằng: “Có nhiều bằng chứng cho thấy có điều gì đó khác biệt về mặt sinh học ở các chủng biến thể G.” Nó dễ dàng lây nhiễm hơn.

Nghiên cứu của ông là nghiên cứu mới nhất trong chuỗi các nghiên cứu cho thấy virus corona mang đột biến D614G dễ lây lan hơn so với các gen đầu tiên của chúng.

Tuy nhiên nhiều nhà khoa học khác hoài nghi kết luận đó.

Emma Hodcroft, nhà di truyền học tham gia dự án Nextstrain nói với Business Insider: “Nghiên cứu cung cấp thêm bằng chứng về đột biến này: Đó là biến thể phổ biến nhất”.

Nhóm của Hodcroft đã theo dõi các thay đổi di truyền của virus corona kể từ khi bắt đầu đại dịch. Bà cho biết họ vẫn chưa xác định được một đột biến có thể thay đổi đáng kể mức độ lây nhiễm hoặc gây chết người của virus hay không.

Một dạng vi rút chiếm ưu thế

Các nhà di truyền học phân loại phiên bản gốc của virus corona là "dòng dõi D", trong khi các chủng có đột biến D614G được phân loại là "dòng dõi G".

Hodcroft cho biết, đến tháng Giêng dòng dõi G không phát triển nữa. Kể từ đó, theo Richard Neher, đồng nghiệp của bà trong dự án Nextstrain thi “nó đã chiếm lĩnh hầu hết ở mọi nơi tại Mỹ, Châu Âu và Châu Mỹ Latinh".

Đột biến đặc biệt giúp phân biệt các chủng này là sự hoán đổi ở axit amin có ký hiệu 614 trong bộ gen của virus mã hóa hình dạng của protein đột biến của nó.

Sự tăng đột biến đó là những gì mà virus corona sử dụng để xâm nhập vào các tế bào của con người, do sự điều chỉnh này có thể khiến vi rút lây nhiễm sang cơ thể người dễ dàng hơn.

Một nghiên cứu trong tháng 6 cho thấy, chủng D614G có khả năng lây nhiễm vào tế bào người trong phòng thí nghiệm gấp ba đến sáu lần so với chủng vi khuẩn trước nó. Các nghiên cứu sơ bộ khác cũng cho thấy đột biến này giúp tăng cường khả năng xâm nhập tế bào của virus.

Đó cũng là điều mà Musser tin chắc.

Cho đến nay, nghiên cứu của ông là nghiên cứu di truyền lớn nhất của virus tại Mỹ liên quan đến hơn 5.000 mẫu virus được thu thập từ tháng Ba đến tháng Bảy tại Houston. Nhóm nghiên cứu đã phân loại các mẫu được thu thập từ ngày 5 tháng 3 đến ngày 11 tháng 5 như là một phần của "làn sóng đầu tiên" của thành phố này về bệnh truyền nhiễm.

Dữ liệu trong nhóm này cho thấy, 82% chứa đột biến D614G. Nhưng trong bộ mẫu được thu thập từ cuối đợt đầu tiên đó đến ngày 7 tháng 7, con số này đã tăng lên 99,9%.

Musser cho biết: “Biến thể G vượt trội so với biến thể D".

Nhưng có thể có những lý do khác khiến biến thể G trở nên phổ biến nhất

Theo Hodcroft, có giải thích hợp lý khác về lý do chủng G lại trở nên phổ biến, đó là do ngẫu nhiên.

Dữ liệu cho thấy, đột biến D614G xuất hiện ngay trước khi virus corona lây lan sang châu Âu. Vì vậy, dòng G có thể ngẫu nhiên trở thành phiên bản lan truyền đến các nước ở Châu Âu và Bắc Mỹ. Trong đó nhiều quốc gia không ban hành lệnh cấm trong nhiều tuần, sau khi các ca bệnh đầu tiên của họ xuất hiện, khiến phiên bản virus đó sinh sôi.

Hodcroft cho biết: "Điều quan trọng cần ghi nhớ là đột biến G phát sinh vào tháng 1 năm 2020, rất sớm trong đại dịch". Theo nhà miễn dịch học Kristian Andersen, nghiên cứu của Musser "không có gì mới lạ". Tuy nhiên, ông nói thêm rằng nhóm đã giải trình tự "một số bộ gen ấn tượng".

'Dị nhân lợi hại'

Ngay cả khi các biến thể G của virus corona có khả năng lây nhiễm tế bào mới tốt hơn, điều đó vẫn không nhất thiết ảnh hưởng đến mức độ lây lan của virus từ người sang người. Hodcroft cho biết thêm: “Chủng G này có thể ngăn chặn theo tất cả các cách ngăn chặn chủng D như sử dụng khẩu trang, rửa tay thường xuyên và cách ly xã hội”.

Nghiên cứu của Musser cũng mô tả sự hoán đổi axit amin khác được quan sát thấy ở các trình tự khác nhau của bộ gen virus corona. Ông nói: "Càng nhiều virus nhân bản, cơ hội phát sinh "một đột biến lợi hại" càng lớn". Theo Hodcroft: “Tuy nhiên, các thay đổi nhỏ mà nhóm của Musser quan sát được vẫn không phải là lý do khiến lo lắng”.

Bà nói: "Tất cả các loại virus theo thời gian, đều tích lũy đột biến. Đó là cách hoạt động của virus". Hodcroft nói thêm rằng, hầu hết các đột biến mà nhóm của bà đang thấy là vô hại và virus corona đang biến đổi từ từ. Dự án của Hodcroft nhận thấy có tối đa 20 đến 25 điểm khác biệt giữa các trình tự chứa khoảng 30.000 khối xây dựng gen.

Bà nói: “Mọi người đang nhiễm loại virus giống như chúng ta đã thấy vào mùa xuân”. Các nhà nghiên cứu ở Houston đã lưu trữ dữ liệu của họ.

Nextstrain theo dõi các đột biến bằng cách thu thập càng nhiều trình tự càng tốt. Thông thường, các nhà nghiên cứu từ khắp nơi trên thế giới chia sẻ các trình tự đó trên GISAID, một kho lưu trữ truy cập công khai.

Musser nói: “Những nỗ lực sắp xếp trình tự của chúng tôi cho phép chúng tôi hiểu biết thêm về kẻ thù mà chúng tôi đang chiến đấu”. Nhưng nhóm của ông đã không tải các chuỗi của mình lên máy chủ ngay lập tức. Thay vào đó, các ông chờ đợi để thực hiện việc này cho đến khi hoàn thành nghiên cứu sơ bộ của minh.

Musser cho biết, nhóm đã cố gắng chia sẻ dữ liệu sớm hơn, "nhưng rất tiếc trang web không thể dung chứa được mức độ lớn bất thường của bộ gen". Cuối cùng, ông nói thêm: "Thông tin đã được chia thành các hạng mục và tải lên thành công, cần có thời gian để tìm kiếm các hạng mục này".

Nhưng Hodcroft cho biết, ngay từ đầu dữ liệu của nhóm Musser đã khiến bà ngạc nhiên. Theo bà, trong suốt mùa hè, bà đã tìm kiếm nhiều dữ liệu di truyền hơn tạiTexas để hiểu rõ hơn về các bệnh truyền nhiễm ở đó.

Theo như bà biết, nhà nước chỉ có sắn khoảng 600 mẫu. Sau đó, đột nhiên, một bài báo xuất hiện với phân tích hơn 5.000 trình tự. Hodcroft nói thêm: “Đó là một cú đấm thép đối với mọi nhà khoa học khi đăng các trình tự của họ lên bài báo đó. Các nhà khoa học này đã lưu trữ dữ liệu cho riêng mình".

Bình Minh dịch

Nguồn: Science Alert