Một cách tiếp cận phản trực quan để điều trị Covid-19

Một nghiên cứu mới của USC cho thấy, việc tạm thời ức chế hệ thống miễn dịch của cơ thể trong giai đoạn đầu của COVID-19 có thể giúp bệnh nhân tránh được các triệu chứng nghiêm trọng. Nghiên cứu được công bố trực tuyến trên Tạp chí Journal of Medical Virology, cho thấy sự tương tác giữa hai tuyến phòng thủ chính của cơ thể có thể khiến hệ thống miễn dịch bị suy giảm quá mức ở một số bệnh nhân.

Tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể luôn tạo ra phản ứng miễn dịch bẩm sinh ngay sau khi bị nhiễm trùng, tiêu diệt virus và bất kỳ tế bào nào bị tổn thương. Tuyến phòng thủ thứ hai tạo ra phản ứng miễn dịch thích ứng, sẽ khởi động trong vài ngày sau đó nếu vẫn còn virus, sử dụng những gì nó đã học về virus để huy động một loạt các lực lượng đặc biệt như tế bào T và tế bào B.

Sử dụng mô hình “giới hạn tế bào đích”, một mô hình toán học phổ biến được phát triển để tìm hiểu cách virus lây nhiễm, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra hai phản ứng miễn dịch hoạt động ở bệnh nhân COVID-19 so với bệnh nhân bị cúm.

Cúm là bệnh nhiễm trùng di chuyển nhanh, tấn công một số tế bào đích trên bề mặt của hệ hô hấp trên và giết chết hầu hết các tế bào đích trong vòng hai đến ba ngày. Cái chết của các tế bào này làm cho virus có nhiều mục tiêu lây nhiễm hơn và giảm khả năng miễn dịch làm sạch cơ thể trước khi hệ thống thích nghi ra đời.

Phản ứng miễn dịch thích ứng xảy ra quá sớm

COVID-19 nhắm vào các tế bào bề mặt trên toàn hệ thống hô hấp bao gồm cả trong phổi, có thời gian ủ bệnh trung bình sáu ngày và tiến triển bệnh chậm hơn nhiều. Mô hình toán học cho thấy đáp ứng miễn dịch thích ứng có thể khởi động trước khi các tế bào đích bị cạn kiệt, làm chậm sự lây nhiễm và can thiệp vào khả năng đáp ứng miễn dịch bẩm sinh để tiêu diệt hầu hết virus.

"Nguy hiểm là, khi tiếp tục bị nhiễm trùng, nó sẽ huy động toàn bộ phản ứng miễn dịch thích ứng", Weiming Yuan, Phó Giáo sư tại Khoa Vi sinh Phân tử và Miễn dịch học tại Trường Y khoa Keck của USC và đồng tác giả của nghiên cứu cho biết. "Thời gian hoạt động của virus kéo dài có thể dẫn đến phản ứng thái quá của hệ thống miễn dịch, được gọi là cơn bão cytokine, giết chết các tế bào khỏe mạnh, gây tổn thương mô".

Sự tương tác giữa các phản ứng miễn dịch bẩm sinh và thích ứng cũng có thể giải thích tại sao một số bệnh nhân COVID-19 trải qua hai đợt bệnh, dường như trở nên tốt hơn trước khi tồi tệ hơn.

Sean Du, nhà nghiên cứu phụ trợ và tác giả chính của nghiên cứu cho biết: "Một số bệnh nhân COVID-19 có thể trải qua sự hồi sinh của bệnh sau khi giảm bớt các triệu chứng rõ ràng. Tác động kết hợp của các phản ứng miễn dịch thích ứng và bẩm sinh có thể tạm thời làm giảm virus xuống mức thấp. Tuy nhiên, nếu virus không được loại bỏ hoàn toàn và các tế bào đích tái tạo, virus có thể giữ lại và tiếp cận với nhau tại 1 thời điểm khác".

Điều trị phản trực quan

Kết quả mang tính kích thích nhất của nghiên cứu là loại điều trị được gợi ý để ngăn chặn sự tương tác giữa hai phản ứng miễn dịch.

"Dựa trên kết quả của mô hình toán học, chúng tôi đã đề xuất một ý tưởng trái ngược rằng, một loại thuốc ức chế miễn dịch chế độ ngắn thích hợp được áp dụng sớm trong quá trình bệnh có thể cải thiện kết quả của bệnh nhân", Sean Du nói. "Với tác nhân ức chế phù hợp, chúng tôi có thể trì hoãn phản ứng miễn dịch thích ứng và ngăn chặn nó can thiệp vào phản ứng miễn dịch bẩm sinh, cho phép loại bỏ virus và các tế bào bị nhiễm bệnh nhanh hơn."

Các nghiên cứu nhỏ ở Trung Quốc, bao gồm một bệnh nhân COVID-19 gần đây và một bệnh nhân SARS năm 2003 cho thấy những bệnh nhân dùng thuốc ức chế miễn dịch như corticosteroid có kết quả tốt hơn so với những người không dùng.

Các nhà nghiên cứu cho biết, bước đi khả thi tiếp theo có thể là thực hiện các phép đo hàng ngày về tải lượng virus và các dấu ấn sinh học khác ở bệnh nhân COVID-19, để xem liệu dữ liệu có xác nhận mô hình toán học hay không. Nhiều nghiên cứu tiền lâm sàng bao gồm các thí nghiệm trên mô hình động vật cũng sẽ cần thiết để chứng minh hiệu quả của điều trị ức chế miễn dịch sớm.

Hoàng Nam dịch

Nguồn: Laboratory News