Tác dụng phụ từ vaccine Pfizer, Moderna: đau, sốt nhưng không nguy hiểm

03/12/2020, 12:05

TNNN - Hai vaccine Covid-19 mới đều an toàn nhưng dễ gây các tác dụng phụ sốt, mệt mỏi, đau cơ, đau khớp.

Hai vaccine Covid an toàn nhưng dễ gây tác dụng phụ

Mùa hè này, Luke Hutchison, một nhà sinh học tính toán tại Viện Công nghệ Massachusetts, đã tình nguyện thử nghiệm vaccine Covid-19 của Moderna. Sau khi tiêm mũi thứ hai, vết tiêm trên tay của anh ấy ngay lập tức sưng to bằng “quả trứng ngỗng”, Hutchison nói. Anh ấy không biết mình đã được tiêm vaccine hay giả dược, nhưng trong vòng vài giờ, người đàn ông 43 tuổi khỏe mạnh bỗng nhiên bị đau nhức xương và cơ, cùng với sốt 38,9°C. "Không thể chịu nổi," Hutchison kể lại, "tôi bắt đầu run, lúc nóng lúc lạnh, tôi đã ngồi bên điện thoại cả đêm và nghĩ xem có nên gọi cấp cứu không?".

Các triệu chứng của Hutchison hết sau 12 giờ. Nhưng anh cho biết, "tôi chưa chuẩn bị cho mức độ tác dụng phụ nghiêm trọng như thế này".

Một số người được tiêm vắc xin Covid-19 mới của Moderna bị mẩn đỏ, sưng tấy hoặc đau tại vị trí tiêm.

Mặc dù vaccine an toàn, không gây ra bất kỳ vấn đề lâu dài nào… nhưng họ sẽ nhìn nhận những tác dụng phụ này như thế nào? Deborah Fuller, nhà tiêm chủng học tại Đại học Washington, Seattle, người đang phát triển vaccine ARN thế hệ thứ hai chống lại Covid-19, nêu lo ngại. Các tác dụng phụ có thể khiến mọi người do dự không tiêm vaccine.

Cả Moderna và Pfizer đều thông báo rằng, các cuộc thử nghiệm trên diện rộng không cho thấy mối lo ngại nghiêm trọng về độ an toàn của vaccine. Cả hai loại vaccine đều bao gồm một đoạn mã di truyền (đoạn mã này tạo ra protein gai mà virus corona sử dụng để bám vào tế bào), chứa trong một bong bóng chất béo nhỏ gọi là hạt nano lipid. Một số nhà khoa học nghi ngờ rằng phản ứng của hệ thống miễn dịch đối với hạt nano lipid là nguyên nhân gây ra các tác dụng phụ ngắn hạn.

Các phản ứng đau nhức cánh tay, sốt và mệt mỏi sẽ "khó chịu nhưng không nguy hiểm". Hầu hết những người tiêm vaccine sẽ không gặp các tác dụng phụ “nghiêm trọng” tới mức làm cản trở sinh hoạt hàng ngày. Chưa đến 2% số người tiêm vaccine Pfizer và Moderna bị sốt cao từ 39°C đến 40°C. Nhưng nếu các công ty phân phối vaccine cho 35 triệu người trên toàn cầu vào cuối tháng 12 năm nay, thì 2% bị sốt nặng sẽ tương ứng với 700.000 người.

Các tác dụng phụ thoáng qua khác sẽ ảnh hưởng đến nhiều người hơn. Hội đồng độc lập đánh giá thử nghiệm của Moderna đã phát hiện thấy 9,7% người thử nghiệm chịu tác dụng phụ, 9% đau cơ, 5,2% đau khớp và 4,5% đau đầu. Đối với vaccine Pfizer, con số thấp hơn: Các tác dụng phụ bao gồm mệt mỏi (3,8%) và đau đầu (2%).

Khả năng gây tác dụng phụ này cao hơn so với hầu hết các vaccine cúm, ngay cả những vaccine liều cao.

Minh bạch về tác dụng phụ của vaccine

Bernice Hausman, chuyên gia về vaccine tại Đại học Y khoa Đại học Bang Pennsylvania, nhấn mạnh: Phải minh bạch. Các nhóm quản lý vaccine có thể cảnh báo người tiêm rằng họ có thể bị sốt cao, cảm giác bệnh nặng nhưng chỉ là tạm thời. Theo Drew Weissman, nhà miễn dịch học tại Đại học Pennsylvania, người có công trình đóng góp cho cả hai loại vaccine: "Các công ty chỉ cần cảnh báo mọi người: Đây là các tác dụng phụ có thể xảy ra".

Hausman cũng cho rằng cần có đường dây hỗ trợ cho những người có phản ứng miễn dịch nghiêm trọng, ví dụ như đường dây nóng để mọi người hỏi xem họ có cần đến bệnh viện hay không.

Cả vaccine Moderna và Pfizer đều yêu cầu tiêm hai liều cách nhau vài tuần. Weissman nói thêm rằng sau khi tiêm liều thứ hai khả năng phản ứng thường nặng hơn, và các tác dụng phụ cho thấy vaccine đang hoạt động tốt.

Các tác dụng phụ lâu dài của vaccine, mới chỉ được nghiên cứu về mặt lý thuyết, bao gồm khả năng những người mắc bệnh lupus (bệnh tự miễn dịch xảy ra khi hệ miễn dịch tự sản xuất kháng thể tấn công vào các cơ quan trong) có thể phát bệnh do phản ứng miễn dịch hồi phục do vaccine gây ra, theo Sarfaraz Hasni, nhà nghiên cứu lâm sàng bệnh lupus tại Viện viêm khớp, bệnh cơ xương và da Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, hiện không có bằng chứng nào cho thấy vaccine này gây ra bệnh tự miễn dịch hoặc làm cho bệnh trở nên tồi tệ hơn, và những người mắc bệnh tự miễn dịch vẫn nên tiêm một trong hai loại vaccine Covid-19.

Tỉ lệ hiệu quả 95% của các vaccine Covid-19 cũng sẽ giúp mọi người dễ chấp nhận các tác dụng phụ hơn. Hutchison nói: “vì Covid là bệnh chết người hoặc để lại di chứng, mọi người nên cố chịu các tác dụng phụ tạm thời”.

Nguồn: Khoa học & Phát triển