Vắc-xin phòng cúm tam liên hoặc tứ liên có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng và tử vong của COVID-19.

Nhiều quốc gia hiện đang bị COVID-19 tấn công đang đến gần mùa đông và điều này có thể gây ra sự gia tăng bệnh cúm theo mùa. Vắc-xin cúm có sẵn và được khuyến nghị, nhưng hiện vẫn chưa được sử dụng vì nghi ngờ về tính an toàn và hiệu quả của chúng. Có rất nhiều thông tin sai lệch và tin tức giả liên quan đến vắc-xin khiến mọi người tránh vắc-xin vì sợ ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của họ.

Ảnh minh họa/ Internet

Nghiên cứu mới đã thử nghiệm kết quả ở hơn 92.000 bệnh nhân COVID-19 tại Brazil, những người đã và chưa tiêm phòng cúm gần đây. Khoảng 84% những bệnh nhân này đã được xét nghiệm dương tính với virus bằng RT-PCR. Phần còn lại được chẩn đoán lâm sàng. Khoảng 57% là nam giới với độ tuổi trung bình theo nhóm là 59 tuổi.

Hầu hết những người tham gia nghiên cứu đều ở độ tuổi 60-69, trong đó 37% bệnh nhân cần được chăm sóc đặc biệt tại một số điểm, cuối cùng 23% bệnh nhân phải thở máy. Khoảng 47% bệnh nhân đã tử vong. Tỷ lệ tử vong cao, từ khoảng 15% ở trẻ em dưới 10 tuổi, đến 83% ở những người trên 90 tuổi.

Gần 66% bệnh nhân đã bị bệnh tim mạch, trong khi 55% bị đái tháo đường. Khoảng 11% bị béo phì hoặc mắc bệnh thần kinh và 12% mắc bệnh thận.

Một phần ba trong số những bệnh nhân này đã tiêm phòng cúm trong đợt tiêm chủng cuối cùng, chủ yếu là ở những người từ 60 tuổi trở lên.

Thông thường, bệnh cúm theo mùa tại Brazil là cao điểm giữa tuần thứ 18 và 19, rơi vào tháng 4 và tháng 5, trong khi đó tại các bang phía Nam, vào cuối tuần thứ 25 đến 27. Chiến dịch tiêm phòng cúm hàng năm hiện tại đã được tiến hành sớm hơn một tháng so với kế hoạch dự kiến về đỉnh COVID-19 sắp tới. Tiêm phòng trước tiên hướng đến bệnh nhân lớn tuổi và nhân viên y tế, sau đó đến các bệnh nhân mắc bệnh mãn tính và các nhân viên khác tiếp xúc trực tiếp, lâu dài với mọi người. Trẻ em và các nhóm nguy cơ cao khác được chủng ngừa trong giai đoạn 3. Đợt hiện tại đã sử dụng vắc-xin phòng cúm tam liên theo khuyến nghị của WHO.

Theo quan sát thấy rằng, tất cả các nhóm dưới 50% được tiêm vắc xin, nhiều nhất là ở trẻ em và người lớn từ 60 tuổi trở lên. Khoảng 2 trong 3 người được tiêm phòng trong chiến dịch này, nhưng khoảng 7% có các triệu chứng của COVID-19.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy trong nhóm không được tiêm chủng, tỷ lệ tử vong COVID-19 đã tăng từ khoảng 14% ở nhóm dưới 10 tuổi, lên 84% ở những người từ 90 tuổi trở lên. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong thấp hơn ở tất cả các nhóm tuổi thuộc nhóm được tiêm chủng, với nguy cơ thấp hơn 17% ở các nhóm tuổi 10-19 và giảm 3% ở những người từ 90 tuổi trở lên.

Khi nghiên cứu mối liên quan vắc-xin cúm theo tuổi, người ta thấy có sự giảm đáng kể tỷ lệ tử vong của COVID-19 hơn một phần ba, ở mức 35%. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã xem xét tỷ lệ tử vong ở những bệnh nhân được tiêm phòng và không được tiêm phòng trong cùng một cơ sở. Họ phát hiện ra tỷ lệ tử vong của COVID-19 được tiêm phòng vẫn thấp hơn 18%.

Các nhà nghiên cứu cũng điều chỉnh cho nhiều biến số sức khỏe và các biến số kinh tế xã hội nhưng thấy rằng điều này không làm thay đổi đáng kể cường độ của mối liên hợp dương.

Thật thú vị khi chỉ xem xét những bệnh nhân có chẩn đoán dương tính với RT-PCR, mối liên hợp vẫn còn có ý nghĩa. Như đã chỉ ra trong các nghiên cứu trước đây, các bệnh nhân có bệnh nền như bệnh béo phì, rối loạn phổi, cũng như rối loạn thận và suy thận có nguy cơ tử vong cao hơn, nhưng những người mắc bệnh hen suyễn có nguy cơ thấp hơn.

Những người tham gia nghiên cứu đã tiêm phòng cúm có tỷ lệ cần chăm sóc đặc biệt thấp hơn 8% và tỷ lệ cần hỗ trợ hô hấp ít hơn khoảng 20%.

Nhìn chung, người ta thấy những người được tiêm chủng trong đợt hiện tại đã được bảo vệ, nhưng không phải những người được tiêm chủng trước đó. Những người đã được tiêm phòng trước khi có các triệu chứng của COVID-19 đã giảm 20% tỷ lệ tử vong. Tuy nhiên, nếu được đưa ra sau khi khởi phát, vắc-xin có liên quan đến việc giảm 27% tỷ lệ tử vong, mặc dù có sự khác biệt không đáng kể.

Quan trọng nhất trong nhóm sau, sự bảo vệ có ý nghĩa hơn đối với những người dưới 60 tuổi khi được tiêm chủng trước khi xuất hiện triệu chứng COVID-19.

Nghiên cứu cho thấy vắc-xin cúm không làm tăng nguy cơ dẫn đến kết quả bất lợi sau COVID-19 mà còn có tác dụng bảo vệ. Điều này có thể thông qua một số cơ chế. Một trong số đó là khả năng phòng ngừa đồng nhiễm cúm với COVID-19, nhưng điều này rất hiếm, chỉ được tìm thấy trong 30 trường hợp trong số những người tham gia chương trình nghiên cứu lớn.

Một cách giải thích khác là hiệu quả vắc-xin phòng ngừa bằng cách khơi gợi các kháng thể trung hòa bảo vệ lâu dài và các phản ứng tế bào T cụ thể. Chúng có thể phản ứng chéo với SARS-CoV-2. Điều này cũng khó xảy ra vì sự đa dạng lớn giữa các vi-rút cúm và cũng vì thiếu sự bảo vệ của các đợt tiêm phòng cúm trước đó so với việc tiêm trong chiến dịch hiện tại.

Do đó, người ta nói rằng cơ chế rất có thể là, vì một sự thay đổi do vắc-xin gây ra theo khả năng miễn dịch bẩm sinh. Các tế bào bộ nhớ miễn dịch được tìm thấy trong hệ miễn dịch bẩm sinh và tế bào gốc cư trú mô. Chúng có thể được kích hoạt ngay cả có các thách thức kháng nguyên tự nhiên hoặc nhân tạo. Do đó, các tế bào miễn dịch bẩm sinh này sẽ bảo vệ cơ thể chống lại nhiều mầm bệnh, bao gồm cả những mầm bệnh mà vắc xin không nhằm phòng ngừa.

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, sau khi những người lần đầu tiên được tiêm BCG hoặc chích ngừa bệnh cúm, sau đó các tế bào đơn nhân máu ngoại vi được kích thích lại với các kháng nguyên không liên quan, một loạt các cytokine đã được giải phóng, với sự bài tiết TNF-a và IL-6 chiếm ưu thế. Tương tự, vắc-xin sởi, đậu mùa và bại liệt sống cũng dẫn đến sự bảo vệ đáng kể chống lại các mầm bệnh khác. Tất cả những điều này góp phần làm giảm đáng kể tỷ lệ tử vong sau khi tiêm chủng.

Nhóm nghiên cứu đề xuất: Có sự tương đồng cao của SARS-CoV-2 và virut cúm đối với cấu trúc virus, sự lây truyền và cơ chế gây bệnh của virus, có vẻ hợp lý rằng cả hai loại virus này đều được các thụ thể nhận dạng mẫu tương tự hoặc giống hệt nhau phát hiện. Sự gắn kết của chúng với RNA virus sau đó có thể kích hoạt các phản ứng viêm và kháng virus phù hợp.

Nghên cứu cho thấy RNA chuỗi đơn của virut cúm liên kết với thụ thể giống Toll (TLR) và điều này gợi ra các phản ứng miễn dịch, đối với cả tế bào miễn dịch và tế bào T, cũng như phản ứng miễn dịch bẩm sinh do tăng giải phóng cytokine. Điều này dẫn đến các tế bào tiêu diệt tự nhiên (NK) được huấn luyện, sau đó có thể được các loại virus khác như SARS-CoV-2 kích hoạt.

Ngoài ra, giả thuyết này cho thấy sự bảo vệ thấp hơn ở những bệnh nhân già, được biết đến là trường hợp sử dụng vắc-xin cúm vì hệ thống miễn dịch bẩm sinh có thể kém hoạt động hơn so với những người luống tuổi.

Liên quan đến tăng cường phục hồi sau khi tiêm phòng cúm ngay cả sau khi xuất hiện các triệu chứng COVID-19, điều này có thể được giải thích bằng số lượng virus giảm nhanh chóng và hiệu quả, ngăn chặn sự lây lan của nó vào các vùng dưới phổi. Thứ hai, nó có thể làm giảm cường độ của cơn bão cytokine không kiểm soát được mà người ta thường thấy trong tiến triển COVID-19, dẫn đến tử vong. Vì vậy, nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào các tác dụng ngoài mục tiêu này để giúp hiểu được bản chất và thời gian bảo vệ của vắc-xin cúm, cả về hệ thống và trong đường hô hấp.

Giáo sư Tiến sĩ Günther Fink từ trường Đại học Basel, Thụy Sĩ, tác giả của nghiên cứu nói với Tin tức y tế Thái Lan: "Khi không có vắc-xin Covid-19 và không có phương pháp điều trị tốt để ngăn chặn tiến triển bệnh, cảm ứng miễn dịch được huấn luyện mang lại lợi ích, các hiệu ứng ngoài mục tiêu có thể là phương pháp hiệu quả để cải thiện kết quả điều trị Covid-19. Chính phủ nên nghiêm túc xem xét việc thúc đẩy tiêm phòng cúm vào thời điểm này vì nhiều lợi ích, giảm số ca mắc COVID-19 nghiêm trọng sẽ giúp giảm căng thẳng cho hệ thống chăm sóc sức khỏe và cho phép những bệnh nhân bị bệnh được chăm sóc đầy đủ.

Tin tức y tế Thái Lan cho biết, mặc dù nghiên cứu chưa được đánh giá khách quan, công bằng, chính xác và kết quả có thể là trùng hợp, nhưng điều quan trọng là các cá nhân, đặc biệt là những người trong nhóm có nguy cơ cao phải tiêm phòng cúm càng sớm càng tốt trước khi mùa cúm đến.

Bình Minh dịch

Nguồn: Tin tức Y tế Thái Lan.